Thông tin mới mẻ (fact mới) về scales (gam âm):
1. Nguồn gốc của thuật ngữ “scale”:
Từ “scale” bắt nguồn từ tiếng Latinh scala, nghĩa là “cái thang”. Điều này phù hợp với cách các nốt nhạc trong một scale được sắp xếp như từng bậc thang, tăng hoặc giảm dần.
2. Tần số trong scales:
Các nốt trong một scale không được sắp xếp ngẫu nhiên mà dựa trên tỉ lệ tần số. Ví dụ, trong major scale, khoảng cách giữa các nốt tuân theo công thức: T-T-B-T-T-T-B (T: cung, B: nửa cung). Đây là lý do khiến major scale nghe luôn “hài hòa”.
3. Scales không chỉ tồn tại trong âm nhạc phương Tây:
Nhiều nền văn hóa có hệ thống scales riêng. Ví dụ:
• Âm nhạc Ấn Độ có Ragas, là tập hợp các nốt có quy tắc nghiêm ngặt về cách sử dụng.
• Âm nhạc Trung Hoa sử dụng thang ngũ cung (pentatonic scale), mang đến âm thanh độc đáo của nhạc truyền thống.
4. Gam âm không chỉ có gam trưởng và gam thứ:
Bên cạnh major và minor, còn có nhiều loại scales khác như:
• Dorian scale: Thường được dùng trong nhạc jazz và cổ điển.
• Phrygian scale: Mang âm hưởng bí ẩn, gợi cảm giác Tây Ban Nha.
• Whole tone scale: Gồm toàn cung, mang cảm giác “lơ lửng” và thường được Claude Debussy sử dụng.
5. Tại sao scales lại quan trọng?
Scales là nền tảng của mọi loại nhạc cụ. Chúng không chỉ giúp bạn xây dựng kỹ thuật ngón mà còn rèn luyện khả năng nghe, sáng tác và ứng tấu.
6. Scales trong khoa học:
Một số nhà khoa học cho rằng scales và âm nhạc ảnh hưởng đến tâm trí con người thông qua cộng hưởng tần số. Ví dụ:
• Major scales tạo cảm giác vui vẻ, nhẹ nhàng.
• Minor scales kích thích cảm giác suy tư, trầm buồn.
• Chromatic scales thường được dùng để tạo căng thẳng hoặc cao trào trong âm nhạc.
7. Scales và màu sắc:
Một số nghệ sĩ và nhà soạn nhạc, như Alexander Scriabin, tin rằng scales có thể liên kết với màu sắc (gọi là synesthesia). Ví dụ: Một số người cảm nhận C major scale là màu đỏ, trong khi D minor là màu xanh lam.
Scales không chỉ là bài tập luyện kỹ thuật mà còn là chìa khóa mở ra cả một thế giới âm nhạc phong phú. Bạn đã luyện tập scale nào hôm nay chưa?